Ιστορία του Σχολείου

1° Δημοτικό Σχολείο Αμπελοκήπων 1930-2006

 

 (Παρουσίαση της Ιστορίας του Σχολείου στα πλαίσια των 70 χρόνων παρουσίας του)


1.Αναδρομή   στο   παρελθόν -Δεκαετία του 1930

 

Ο συνοικισμός Αμπελοκήπων της Κοινότητας Χαρμάκιοϊ, έως το 1926 κατοικείται από Έλληνες και Τούρκους, Εβραίους και Αρμενίους αγρότες και υπαλλήλους των σιδηροδρόμων Κωνσταντινουπόλεως.Μετά 3 χρόνια ονομάζεται Συνοικισμός Αμπελοκήπων του Δήμου Θεσσαλονίκης και έχει δεχθεί πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Ρωμυλία[1].

Το 1928 η Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων διέθεσε (τα 114 και 115 τεμάχια) έκταση 6445 τ.μ. στο συνοικισμό Αμπελοκήπων για να χρησιμοποιηθεί ως σχολικός κλήρος και το ποσό των 125.000 δρχ. για την ανέγερση 6/τάξιου Δημοτικού Σχολείου, με το όνομα: 42ον ΜΙΚΤΟΝ ΔΗΜΟΤΙΚΟΝ ΣΧΟΛΕΙΟΝ Β΄ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (Βιβλίο Πρακτικών της Διδακτηριακής Επιτροπής Αμπελοκήπων) . Το 114 τεμάχιο προορίζεται για σχολικό γήπεδο και το 115 για διδακτήριο και οπωρώνα .

Οι εργασίες ιδρύσεως του Ιδρύματος στοιχειώδους εκπαιδεύσεως αρχίζουν το 1928 . Το 1930, με είσοδο προς την οδό Λεάνδρου, την τωρινή Πανταζοπούλου, ανοίγει τις πύλες του στα αγροτόπαιδα και εργατόπαιδα της περιοχής .

Από το Βιβλίο Μητρώου του αρχείου του σχολείου φαίνεται, ότι η λειτουργία του αρχίζει, επίσημα, το σχολικό έτος 1931 - 32 με εγγεγραμμένους μαθητές 336 και με έτος γέννησης 1916 (2 μαθητές) και μετά.

Διευθυντής ο κ. Παπαδόπουλος (δυσανάγνωστο το όνομά του).

( Αρχείο Σχολείου, φάκ. Περιουσίας)

Το διώροφο πέτρινο σχολείο προσφέρει τις υπηρεσίες του όχι μόνο στους μαθητές της περιοχής, αλλά και στους μαθητές από τις γύρω κοινότητες, Μενεμένης και Βοσπόρου. Διευθυντές της δεκαετίας είναι οι: Μαυρίδης Μιχάλης, Ταυρίδου Ελπινίκη και Οικονόμου Ιωάννης. Οι δάσκαλοι αλλάζουν και με τα χρόνια πληθαίνουν. Επειδή είναι δύσκολο να αναφερθούν όλοι, δε θα αναφέρουμε ονόματα.

Χαρακτηριστικό της εποχής, η φτώχεια. Επαγγέλματα των πατεράδων, όπως τυχαία φωτοτυπήθηκαν από το Β.Μ. του σχολείου είναι: αμπελουργοί, εργάτες, καροποιοί, υπάλληλοι σιδηροδρόμων, κτηνοτρόφοι, παντοπώληδες και πολλά παιδιά εμφανίζονται ως ορφανά. Δε λείπουν βέβαια και οι λίγοι εύποροι, βιοτέχνες, επιχειρηματίες, εργοστασιάρχες.

Ο πληθυσμός της περιοχής συνεχώς αυξάνεται. Την περίοδο 1928 - 32 προωθούνται από το κέντρο της πόλης της Θεσσαλονίκης νέοι προσφυγικοί πληθυσμοί. Στα προϋπάρχοντα, γύρω από το σχολείο, εργοστάσια (κεραμοποιείο Φιλίππου και ελαιουργία Βαλιούλη) προστίθενται κι άλλα, με αποτέλεσμα να καταφθάνουν όλο και περισσότεροι εργάτες - κάτοικοι στην περιοχή, συνεπώς και μαθητές .

To χειροκίνητο κουδούνι καλεί τους μαθητές για την πρωινή προσευχή. Η παράταξη των παιδιών στην αρχή γίνεται στο μικρό χώρο, μπροστά στην είσοδό του, στην οδό Λεάνδρου. Λίγο μετά όμως ανοίγουν πόρτα προς το σχολικό γήπεδο (χώρος σημερινού νηπιαγωγείου) και η παράταξη γίνεται εκεί. Ανεβαίνουν δύο - τρία σκαλάκια τα παιδιά και μπαίνουν στο σχολείο. Αριστερά στην είσοδο είναι οι σκάλες του υπογείου μ' ένα χώρο - αποθήκη για τα καυσόξυλα των θερμαστρών και ένα χώρο με παράθυρα προς την αυλή, το μαγαζάκι της "θείτσας" (Κατίνα Σπανού, επιστάτρια) .

Αριστερά στον διάδρομο είναι οι τρεις αίθουσες των μικρών τάξεων και στο βάθος του διαδρόμου το γραφείο δασκάλων και διευθυντή.

Δίπλα στην είσοδο υπάρχει σκάλα για τον πάνω όροφο. Αριστερά τους οι άλλες τρεις αίθουσες των μεγάλων τάξεων και στο βάθος του διαδρόμου, η αποθήκη των λίγων εποπτικών οργάνων. Οι δύο τελευταίες αίθουσες ανοίγουν με διαχωριστικό και γίνεται αίθουσα τελετών για τις γιορτές τους.

Σ' αυτό το κτίριο οι μαθητές της εποχής μαθαίνουν τα πρώτα γράμματα, πλουτίζουν με το χρόνο τις γνώσεις τους, μαθαίνουν την πειθαρχία, τους καλούς τρόπους, τραγούδια, χορούς, παιχνίδια και κεντούν στο μάθημα της χειροτεχνίας. Στην Εθνική γιορτή της 25ης Μαρτίου και στη λήξη των μαθημάτων προσφέρουν θεάματα στους γονείς τους με θεατρικές παραστάσεις, ποιήματα και τραγούδια στην αίθουσα τελετών.

Παρά τη φτώχεια, οι γονείς φροντίζουν να στέλνουν τα παιδιά τους στο σχολείο περιποιημένα και καθαρά. Η τσάντα τους πάνινη, τα βιβλία τους λίγα και τ' αγοράζουν. Τα προσέχουν για να τα δώ-σουν αργότερα στα μικρότερα αδέρφια τους. Το μολύβι τους το ξύνουν με προσοχή και το τελειώνουν σχεδόν όλο, "γίνεται τόσο δα, σαν αποτσίγαρο και το στηρίζουμε με καλαμάκι" λένε οι τότε μαθητές. Τα παιδιά των μεγάλων τάξεων φτιάχνουν τη μελάνη μόνα τους. Ο δάσκαλος ή η δασκάλα γράφει το μάθημα στον πίνακα για να το αντιγράψουν όσοι δεν έχουν βιβλία. Οι μαθητές των μεγάλων τάξεων δίνουν εξετάσεις για να περάσουν την τάξη δύο φορές το χρόνο, Φεβρουάριο και Ιούνιο. Η βαθμολογία των δασκάλων είναι αυστηρή και τα τμήματα πολυπληθή (45-70 μαθητές)


To κουδούνι τους καλεί για διάλειμμα στην αυλή, που στην αρχή είναι "ξέφραγο αμπέλι" και έχει μαύρο χώμα (μαρτ. μαθητών). Τα πρόσωπα των παιδιών όμως φωτεινά, από χαρά και διάθεση για

 

παιχνίδι. Παίζουν με την πάνινη μπάλα τους, μπίκο, τσιλίκ-τσουμάκ, μακριά γαϊδούρα, κουτσό, σχοινάκι (μαρτ. μαθητών). Στα διαλείμματα τα παιδιά αφήνουν το χαρτζιλίκι τους στη "θείτσα" στο υπόγειο του σχολείου, για να αγοράσουν σπόρια, καραμέλες, μαντζούνια, κτλ.

Περί το 1934 η περιοχή γίνεται κοινότητα Αμπελοκήπων του Δήμου Θεσσαλονίκης και το 1936 το σχολείο μετονομάζεται σε 1ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ, Δ' ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ.

Στην περιοχή υπάρχει μερική ηλεκτροδότηση από την Εταιρεία Ηλεκτροφωτισμού Β. Συνοικισμών Θεσσαλονίκης και μια βρύση έρχεται, πίσω από το σημερινό νηπιαγωγείο, μπαίνοντας από την Πανταζοπούλου αριστερά. Είναι μια βρύση, σκέτος σωλήνας και πολύ διαφορετική από τις κρήνες - βρύσες που υπάρχουν σε κεντρικά σημεία της περιοχής[2]. Τουαλέτες εξωτερικές υπάρχουν δίπλα στο σημερινό γυμναστήριο προς το φράκτη δεξιά.

Απέναντι από την τότε είσοδο του σχολείου (σημερινό νηπιαγωγείο και γυμναστήριο) υπάρχουν δύο παραπήγματα. Ένα ξύλινο, περίπου στη θέση του γυμναστηρίου και ένα (πρόχειρη κατασκευή) προς το κτήμα του Σταυρίδη. Στο ξύλινο παράπηγμα λειτουργεί για τους μαθητές, με ενίσχυση της κοινότητας, εράνους και του σχολικού ταμείου, συσσίτιο (Απολογισμός οικ. έτους 1936, βιβλίου σχολικού ταμείου). Στους διπλανούς δύο χώρους, το ξύλινο παράπηγμα φιλοξενεί κατά καιρούς την Ομάδα Προσκόπων Αμπελοκήπων (Πρακτικό σχ. εφορείας, 6/5-6-36) και άλλοτε νοικιάζεται σε ιδιώτη και επιφέρει έσοδα στο σχολικό ταμείο (Πρ. 13/14-11-38). Στο άλλο παράπηγμα έχει τα γραφεία της η Αδελφότητα κυριών και δεσποινίδων "Ζωοδόχος Πηγή", Αμπελοκήπων - Επταλόφου.

Οι γονείς συμμετέχουν στη λειτουργία του σχολείου, ψηφίζοντας τους εκπροσώπους τους για τη σχολική εφορεία (6μελής). Η σχολική εφορεία με τακτικές συνεδριάσεις αγωνίζεται για την καλή λειτουργία του σχολείου, για τον εξοπλισμό του και τη διαμόρφωση της αυλής. Έχει έσοδα: από προαιρετικούς εράνους, δωρεές, κληροδοτήματα, εισφορές των κοινοτήτων Αμπελοκήπων και Μενεμένης (η Μενεμένη αποκτά σχολείο το 1938), βοηθήματα των Εκκλησιών Ζωοδόχου Πηγής και Αγίας Παρασκευής, νομαρχιακές και κρατικές επιχορηγήσεις. Δεν ξεχνά όμως και τους άπορους μαθητές στους οποίους μοιράζει βιβλία, τετράδια, παπούτσια, ρούχα (Πρ.3/15-3-36).

Απευθύνεται στην κοινότητα και στη Διεύθυνση Γεωργίας Περιφέρειας Θεσσαλονίκης για την προμήθεια δέντρων. Ορίζεται η τελευταία Κυριακή του Φεβρουαρίου 1937 ως ημέρα δεντροφύτευσης (Πρ.4/7-3-37). Κατά μήκος του κτήματος του Σταυρίδη φυτεύονται 100 ακακίες και λεύκες, καϊσιές, βερικοκιές σ' όλο το χώρο του οπωρώνα. Κάθε 2 ή 3 παιδιά αναλαμβάνουν να φυτέψουν, να περιποιούνται και να προσέχουν ένα δέντρο. Ως κίνητρο δε υπάρχει βράβευση, στο τέλος του έτους, 500 δρχ (Πρ.9/37).Αμέσως η σχολική εφορεία περιφράζει με αγκιδωτό σύρμα, πλέγμα, το χώρο και έτσι χωρίζεται ο δενδρόκηπος από το σχολικό γήπεδο και κάνει ενέργειες για τον ηλεκτροφωτισμό της αυλής. Μια κολόνα στην άκρη της αυλής, κοντά στο παράπηγμα, φέρνει το ηλεκτρικό ρεύμα στο σχολείο (Πρ.1/37 και 5/38). Την ίδια εποχή έχει έσοδα από παραχώρηση της αίθουσας τελετών, για χοροεσπερίδα των γονέων και εκφράζει ευχαριστίες στους εύπορους της περιοχής, που προσφέρουν χρήματα για τους άπορους μαθητές. Κατά το μαθητικό έθιμο κερνάει γλυκίσματα στα παιδιά, πριν τις εξετάσεις (Πρ. 16/37 και 5/38).

Τα εργοστάσια πληθαίνουν, ο πληθυσμός αυξάνεται, όπως και οι μαθητές. Το σχολ. έτος 1939-40 φτάνουν τους 517. Μία τάξη χωρίζεται σε δύο τμήματα, το ένα τμήμα έρχεται το απόγευμα σχολείο και η σχ. εφορεία προσλαμβάνει και πληρώνει την επιπλέον δασκάλα (Πρ.2/38). Για την ιστορία, ο τελικός λογαριασμός της ανέγερσης του σχολείου είναι 740.923,81 δρχ. στον εργολάβο Δαγκλίδη (Πρ. 15/38).

Ο ποταμός Δενδροπόταμος ή βρωμοπόταμος μεταφέρει στη γύρω περιοχή δυσοσμίες από τα βυρσοδεψία, που υπάρχουν γύρω του και τα σκουπίδια που πετούν μέσα. Πολλοί κάτοικοι υποφέρουν από ελονοσία[3], ενώ το σχολείο αρχίζει να φαίνεται σαν όαση δροσιάς και ομορφιάς. Τα παιδιά με τους δασκάλους τους οργανώνονται καλύτερα στα μαθήματά τους, πάνε εκδρομές στο χώρο της σημερινής Μονής Λαζαριστών, συγχρόνως δε ασχολούνται με το κήπο τους και οι γονείς τους τα καμαρώνουν στις σχολικές γιορτές τους.

 


2.Δεκαετία του 1940

 

To σχολικό έτος 1940-41 με την έναρξή του φέρνει και το φόβο του πολέμου που προμηνύεται. Ο αριθμός των μαθητών μειώνεται δραματικά. Εγγράφονται μόνο 198 μαθητές και απ' αυτούς πολλοί λιγότεροι έρχονται στο σχολείο, που έχουν δίψα να μάθουν και να προοδέψουν στη ζωή τους. Εδώ με τους δασκάλους τους και το Διευθυντή τους, Οικονόμου Ιωάννη, πανηγυρίζουν μαθαίνοντας τις νίκες του στρατού μας στην Αλβανία και τρέχουν στα σπίτια τους όταν οι σειρήνες προειδοποιούν τον ερχομό των Γερμανών. Συνεχίζουν όμως να φροντίζουν τον κήπο τους.

To 1942, το σχολείο επιτάχτηκε από τις γερμανικές αρχές και στέγασε στρατιώτες. Υποχρέωσαν μάλιστα την κοινότητα και τον πρόεδρό της, κ. Φιλίππου, να προβεί σε άμεση επιδιόρθωση της στέ-γης και της αποχέτευσης του σχολείου[4].

Μαρτυρίες μαθητών, της εποχής εκείνης, λένε ότι τα μαθήματα γίνονται, όταν ο καιρός το επιτρέπει στις αυλές των γειτονικών σπιτιών. Κατ' άλλους μεταφέρονται στο άλλο σχολείο της περιοχής, στην οδό Σκεπάρνη, το σημερινό 2ο, ενώ άλλοι φεύγουν στα χωριά τους.

Η πείνα θερίζει τους κατοίκους της περιοχής. Στο σχολείο λειτουργεί οργανωμένο συσσίτιο του Ερυθρού Σταυρού για τους άπορους[5]. Το 1943 η ευθύνη για τη λειτουργία του δικτύου ύδρευσης (για τις κοινοτικές κρήνες-βρύσες) περνάει στο Ειδικό Ταμείο Ύδρευσης Θεσσαλονίκης[6]. Οι κάτοικοι κουβαλούν με κουβάδες και στάμνες το νερό στο σπίτι, ενώ στο σχολείο η βρύση συνδέθηκε με το δίκτυο αυτό.

Οι χαρούμενες φωνές της απελευθέρωσης δίνουν νέα δύναμη στους δασκάλους και στους μαθητές που αυξάνονται και πάλι, φτάνουν το 1944 τους 240. Αρχίζουν τα μαθήματα. Το Βιβλίο Μητρώου των ετών αυτών κλείνει κανονικά, αλλά μαρτυρίες των τότε μαθητών λένε ότι σε μία σχολική χρονιά γίνονται μαθήματα δύο τάξεων. Ίσως πάλι να μπερδεύονται με το τότε εκπαιδευτικό σύστημα του 8/τάξιου Γυμνασίου. Οι εθνικές επέτειοι (25η Μαρτίου και 26η Οκτωβρίου) γιορτάζονται με ποιήματα και τραγούδια στην αίθουσα των εκδηλώσεων. Οι μαθητές της τότε εποχής δεν θυμούνται παρελάσεις, αλλά καταθέτουν στεφάνια στο ηρώο, μέσα στο τωρινό στρατόπεδο Μ. Αλεξάνδρου, λένε τον Εθνικό Ύμνο στον Πρόεδρο της κοινότητας, στην πλατεία, και τους μοιράζει λουκούμια.

Στο μεταξύ τα δέντρα αρχίζουν να δίνουν καρπούς και στο διάλειμμα μερικά παιδιά ξεχνιούνται πάνω τους και ο δάσκαλος τους περιμένει... με τη βέργα .

Αρχίζουν τα μαθητικά συσσίτια με ενίσχυση της κοινότητας. Ένα κομμάτι γραβιέρα, μια φέτα ψωμί, ένα κύπελλο σκόνη γάλα είναι το πρωινό τους. Τους δίνει όμως δύναμη για να προσπαθήσουν να ξανασυγκεντρωθούν στα μαθήματά τους, στις εκδηλώσεις τους και στον κήπο τους. Νέα δέντρα πλουτίζουν τα προϋπάρχοντα: στη θέση των ακακιών μπαίνουν πεύκα, κυπαρίσσια, λεύκες, ροδακινιές .

Καταφθάνουν οι συμμαχικές δυνάμεις που ξαναχρησιμοποιούν το σχολείο. Οι Άγγλοι φέρανε λόχο Ινδών της φυλής των Σιχ με τα σαρίκια, που ήταν οι πιο ανδροπρεπείς και καλοί πολεμιστές και δεν πείραξαν κανένα[7]. Μετέτρεψαν στην αυλή το παράπηγμα, με είσοδο προς την Ανατολή και το χρησιμοποιούσαν για τις θρησκευτικές τους τελετές. Στο ξύλινο οίκημα είχαν και τα γραφεία τους, πολλές φορές δε μοίραζαν στα παιδιά σοκολάτες και καραμέλες (μαρτυρία μαθητών της εποχής). Κατ' άλλους όμως, ήταν χειρότεροι των Γερμανών. Μετά την αποχώρησή τους, το 1946, στο παράπηγμα αυτό μπαίνουν οι πρόσκοποι Αμπελοκήπων .

To 1947 αξίζει για την ιστορία να αναφέρουμε την επέκταση του μικρού ηλεκτροδοτικού δικτύου της περιοχής με ρεύμα 220 Volt που αντικατέστησε τo 115 Volt[8]. Τότε στην αυλή ιδρύεται το μικρό διτάξιο 1ο Νηπιαγωγείο Αμπελοκήπων (στην αριστερή θέση του σημερινού γυμναστηρίου). Οι καλές κάπως μέρες τελειώνουν. Έρχονται τα πέτρινα χρόνια του εμφυλίου. Το πέτρινο σχολείο προσπαθεί να εκπληρώσει το σκοπό του και πάλι. Διευθυντής ο Παπαγιαννόπουλος Παναγιώτης. Η σχολική εφορεία αρχίζει ενέργειες για τον ηλεκτροφωτισμό του σχολείου και προσλαμβάνει φύλακα για το σχολικό κήπο (Απολογισμός οικ. έτους 1949).


Ο φόβος του εμφυλίου που μαίνεται γύρω οπωσδήποτε άφησε κι εδώ τα φοβερά του σημάδια. Τα παιδιά κάνουν μάθημα ενώ ακούγονται τουφεκιές στα γύρω υψώματα και φαίνονται καπνοί. Πολλά παιδιά μένουν ορφανά ή χάνουν δικούς τους ανθρώπους.

Μετά τον εμφύλιο, το σχολείο στεγάζει το 2ο Δημ. Σχολείο και το 3ο (πρώην Αρμενίων), γιατί τα κτίριά τους στέγασαν ανταρτόπληκτες οικογένειες από τους γύρω νομούς[9]. Το σχολείο προσπαθεί να οργανωθεί. Προς το τέλος της δεκαετίας αποχωρεί το 2ο, μετά την επισκευή του, και τα παιδιά έρχονται στο σχολείο περισσότερο περιποιημένα. Κάπου- κάπου εμφανίζονται μερικές μαθήτριες με ποδιές, χωρίς όμως να είναι υποχρεωτικές.

 

3.Δεκαετία του 1950

 

Η δεκαετία αυτή μπορεί να χαρακτηριστεί ως δεκαετία καλύτερης οργάνωσης σε όλους τους τομείς της σχολικής ζωής. Εγγράφονται 286 μαθητές και διευθυντής συνεχίζει ο Παπαγιαννόπουλος Παναγιώτης. Στεγάζει το 3ο Δημ. Σχολείο που είναι "άνευ στέγης" και λειτουργούν σε βάρδιες. Το κάθε σχολείο είναι αυτόνομο, με το δικό του σχ. ταμείο, αλλά συμμετέχουν και τα δύο στην αγορά καυσόξυλων για τις θερμάστρες. Τα καυσόξυλα τοποθετούνται στο υπόγειο, στους δύο χώρους του, και στη μεταφορά τους βοηθούν, όπως λένε οι τότε μαθητές, και τα παιδιά.

Τα μαθήματα γίνονται κανονικά, τα εποπτικά όργανα πληθαίνουν οι εκδηλώσεις επίσης και πηγαί-νουν εκδρομές στην Επανομή, στο Χορτιάτη, στην Αμερικάνικη Γεωργική Σχολή. Σιγά, σιγά καθιερώνεται η μπλε ποδιά, το άσπρο γιακαδάκι και το κοντό άσπρο καλτσάκι, που θα γίνουν σήμα κατατεθέν της δεκαετίας αυτής και των επόμενων δύο. Οι μαθητές, όπως οι ίδιοι λένε, ψωνίζουν στα διαλείμματα από πλανόδιους πωλητές (κ. Μπόλικα) και από το μαγαζάκι του κυρ-Γιώργου και της κυρα-Βασιλικής στην Πανταζοπούλου .

Τα σχολικό ταμείο έχει έσοδα από: εγγραφές, ελέγχους, ενδεικτικά,   απολυτήρια,   θεατρικές παραστάσεις, κοινοτικές, νομαρχιακές και κρατικές επιχορηγήσεις Επιπλέον έχει έσοδα από την πρώτη πώληση φρουτοπαραγωγής (Απολογισμός οικ. έτους 1950, 1.000.000, χρήματα εποχής). Πρόεδρος της σχ. εφορείας από το 1950 είναι ο Ευάγγελος Γατάκης (θα παραμείνει για 25 περίπου χρόνια) και γραμματέας, ο εκάστοτε διευθυντής του σχολείου. Από το σχολικό έτος 1952-53, διευθυντής πάλι ο κ. Οικονόμου Ι. που θα συνδέσει την υπόλοιπη υπηρεσία του με τους αγώνες κατοχύρωσης του σχολικού οικοπέδου και της επέκτασης του σχολείου. Φτιάχνονται αποχωρητήρια 3 θέσεων αρρένων και 3 θηλέων και μεταφέρεται η ύδρευση δίπλα τους με 5 βρύσες-κρουνούς (Πρ. 5/53). Ολοκληρώνεται η ηλεκτρική εγκατάσταση του σχολείου (Απολ.52) και η τηλεφωνική εγκατάσταση (Πρ. 15/53). Αγοράζονται νέα δέντρα, μηλιές, δαμασκηνιές, απιδιές και πολλά πεύκα από τα φυτώρια Θεσσαλονίκης και Χαλκιδικής και πλουτίζουν το δενδρόκηπο. Σε λίγο κάνει την εμφάνισή του και ο ανθόκηπος με δάφνες, ντούγιες, τριανταφυλλιές, λιγούστρα (Πρ.2/53). Τρία - τέσσερα παιδιά αναλαμβάνουν την περιποίηση ενός κηπαρίου με τη γνωστή βράβευση στο τέλος του σχολικού έτους. Ένας παράδεισος πεύκων και χρωμάτων εμφανίζεται μετά από λίγο και ανάμεσά του δεσπόζει το σχολείο των πεύκων .Το έτος 1953 γίνεται η οριστική διανομή γαιών και οικοπέδων του συνοικισμού Αμπελοκήπων και στο σχολείο παραχωρείται η γνωστή έκταση   οριστικά   (Δ/νση Τοπογραφικής Υπηρεσίας Θεσσαλονίκης,αριθμ.4900/28-7-1959).

To 1954 η κοινότητα γίνεται Δήμος και οργανώνεται καλύτερα η γύρω περιοχή. Ανοίγονται δρό-μοι, δημιουργούνται πλατείες, εμφανίζονται οι πρώτες διώροφες και τριώροφες κατοικίες, γίνονται υπόνομοι και εμφανίζονται τα πρώτα αυτοκίνητα αποκομιδής σκουπιδιών που γίνονταν μέχρι τώρα με κάρα[10].

Ο πατριωτισμός κυριαρχεί σ' όλη τη δεκαετία. Είναι πρόσφατοι εξάλλου οι πόλεμοι του '40 και οι αγώνες της εθνικής αντίστασης. Ο Δήμος διοργανώνει εορταστική εβδομάδα πολεμιστών και εθνικών αγώνων, με την ευκαιρία της γιορτής της 26ης και 28ης Οκτωβρίου 1940. Το σχολείο παίρνει μέρος. Αγοράζονται για τον σκοπό αυτό 3 τύμπανα (Απολ. οικ. έτους 1954). Χοροί, τραγούδια, ποιήματα, παραστάσεις. Το σχολείο σ' όλο του το μεγαλείο! Η σχ. εφορεία εκφράζει "άκρα ευαρέσκεια προς τους δασκάλους και μαθητές" για την τέλεια εμ-φάνιση (Πρ.26/54). Τα παιδιά στο μεταξύ αυξάνονται και φθάνουν τα 370 στα μέσα της δεκαετίας. Ο σχολίατρος τα επισκέπτεται 2 φορές το χρόνο και ζητά από το διευθυντή ζυγό με αναστημόμετρο για να παρακολουθεί την ανάπτυξη των παιδιών. Με πρότασή του, στέλνονται αδύνατα παιδιά στην κατασκήνωση, στη λειτουργία της οποίας συμμετέχει η σχολική εφορεία (Απολ. οικ. ετών 55-56).

Σε αντίθεση με τον σχ. κήπο, το σχ. γήπεδο περιβάλλεται από λόφους πηλού, προϊόντα του εργοστασίου Φιλίππου, σωλήνες, κεραμίδια, τούβλα και μισογκρεμισμένες αποθήκες (μαρτ. μαθητών). Όμως και εδώ φυτεύονται δέντρα, βάφεται και μετατρέπεται η αίθουσα εστιατορίου (ξύλινο παράπηγμα) σε χώρο για γυμναστική των μαθητών τις βροχερές μέρες και ονομάζεται γυμναστήριο. Ένας χώρος του δίπλα χρησιμοποιείται από το 1ο Νηπιαγωγείο που το δικό του κτίριο χρειάζεται επισκευή (Απολ. οικ. έτους 1957). Το 1958 κατεδαφίζεται και το άλλο παράπηγμα και ετοιμάζεται η περίφραξη και του γηπέδου. Μία μεγάλη επιγραφή με τον τίτλο του σχολείου μπαίνει στην είσοδο στην Πανταζοπούλου (Απολ. οικ. έτους 1958).

To διδακτικό προσωπικό φιλοξενεί δασκάλους από την Κωνσταντινούπολη για ανταλλαγή εκπαιδευτικών απόψεων (Απολ. οικ.έτους 1956)


και η σχολική εφορεία εκφράζει "ευαρεσκείας εις τους αποχωρήσαντες διδασκάλους, Αβραμίδου Αρτέμιδα, Αθανασιάδου Μαρία και Παπαγιαννόπουλο Παναγιώτη, λόγω συνταξιοδοτήσεως εκ μέρους των γονέων για την προσφορά τους υπέρ της αναπτύξεως των τέκνων τους" (Πρ. 10/58).

Και ενώ όλα πηγαίνουν καλά, τα νερά αναταράσσονται. Τι είχε γίνει;

Έρχονται μηχανικοί, μετρούν την αυλή και αναφέρουν στο διευθυντή ότι το τεμάχιο 115 του σχ. κλήρου, ο οπωρώνας δηλαδή και το κτίριο έχει παραχωρηθεί από την Ε.Α.Π. για ανέγερση του 4ου Γυμνασίου θηλέων Θεσσαλονίκης, αφού ήταν ιδιοκτησία της Εκκλησίας που δεν χρησιμοποιήθηκε. Από εδώ και πέρα αρχίζει ο αγώνας διευθυντή, σχολικής εφορείας, γονέων και μαθητών για την κατοχύρωση του οικοπέδου. Μπορεί μερικοί μαθητές να λένε με παράπονο ότι δεν μπορούσαν ελεύθερα να παίξουν στον κήπο, αλλά είναι το καμάρι το δικό τους και των μαθητών των προηγούμενων δεκαετιών. Είναι το δημιούργημά τους. Είναι το ζωντανό εποπτικό υλικό για τους δασκάλους, για το μάθημα της Φυσικής Ιστορίας. Επιπλέον προσφέρει έσοδα στο φτωχό σχολικό ταμείο. Ο διευθυντής γνωστοποιεί το θέμα στον Επιθεωρητή Δ' Εκπαιδευτικής Περιφέρειας και κατ' εντολή του αρχίζει αλληλογραφία με: Δήμο Αμπελοκήπων, Ε.Α.Π., Υπ.Γεωργίας, Υπ. Παιδείας, για να συγκεντρώσει τα απαραίτητα έγγραφα που αποδεικνύουν ότι το 115 τεμάχιο ουδέποτε παραχωρήθηκε στην Εκκλησία, όπως με έγγραφό του υποστηρίζει ο Δήμος (1785/18-7-59).

Παράλληλα, η σχολική ζωή για τους μαθητές συνεχίζεται κανονικά με τα μαθήματά τους, τις εθνικές, θρησκευτικές, αποκριάτικες και τελικές γιορτές, παραστάσεις και εκθέσεις χειροτεχνημάτων που προσδίδουν έσοδα στο σχολικό ταμείο.

To σχολείο συνεχίζει να ενισχύει τους άπορους μαθητές και η σχ. εφορεία εκφράζει ευχαριστίες στο Ίδρυμα "Ιματιοθήκη του παιδιού" για 122 δέματα - βοηθήματα (Πρ.1/60). Για την ιστορία, το 1959 ιδρύεται στο σχολείο και το Νυχτερινόν Δημοτικόν Σχολείον Αμπ/πων ΔΈ.Π. Θεσ/νίκης, με εγγεγραμμένους μαθητές 52 και λει-τουργεί έως το 1963 με διευθυντές τους: Παπαβασιλείου Ν. και Καρτσιστάρη Σ. με κοινό γραφείο.

 

4.Δεκαετίατου 1960

 

Έξαρση ανοικοδόμησης στην περιοχή. Έξαρση εργασιών και στο σχολείο ενώ όλη η σχολική ζωή για τους μαθητές συνεχίζεται κανονικά.

Προτεραιότητα δίνεται στη μόνιμη περίφραξη, για να προστατευθεί έτσι και το σχ. οικόπεδο. Η σχ. Εφορεία με τα έσοδα που έχει (ίδια με τα της προηγούμενης δεκαετίας) και με προαιρετικές εισφορές αρχίζει τις εργασίες, αφού έχει την έγκριση των τεχνικών υπηρεσιών και του Ο.Σ.Κ. Παραλαμβάνεται το1963 ο μόνιμος τοίχος με τα κάγκελα και αφήνεται είσοδος προς τηνΕλ. Βενιζέλου (Φάκελος περίφραξης). Συγχρόνως κατασκευάζεταιστο σχ. γήπεδο και το σκάμμα (Απολ. Οικ. έτους 1963).

Στο μεταξύ το σχ. έτος 1962-63 τα παιδιά φτάνουν τα 412. Είναι επιτακτική η ανάγκη της επέκτασης του κτιρίου που ήδη λειτουργεί ως 7/θέσιο (Βασιλ. Διάτ. 22-2-62). Στην αρχή δρομολογείται η επέκταση 2 αιθουσών, σύμφωνα με την εγκεκριμένη αρχιτεκτονική μελέτη του Υπ.Παιδείας από το 1950 (σχεδιάγραμμα, φάκ. Διδακτηρίου). Τα μηνύματα όμως λένε ότι υπάρχει ανάγκη επέκτασης και άλλων 4 αιθουσών, σύνολο δηλαδή 6, για να υπάρξει ένα λειτουργικό 12/θέσιοΔημ.Σχολείο.

Την επόμενη χρονιά το σχολείο γίνεται 8/θέσιο και αμέσως μετά 10/θέσιο (Β.Δ 679/10-11-64). Επιστρατεύονται όλοι για να επιτευχθεί η έγκριση από τον Ο.Σ.Κ. Ο πρόεδρος της σχ. εφορείας κατεβαίνει ο ίδιος στην Αθήνα (Απολ. Οικ. έτους 1964), απευθύνονται σε βουλευτές και κομ-ματικές - τοπικές οργανώσεις για να μεσολαβήσουν και τελικά έρχεται η πολυπόθητη έγκριση επέκτασης 6 αιθουσών (Απ. Υπ. Παιδείας 92909/23-9-64), ενώ οι εργασίες έχουν ήδη αρχίσει με πρόσοψη το πίσω μέρος του παλαιού σχολείου και είσοδο προς τον κήπο, σημερινή αυλή. Εργολάβος, μετά από δημοπρασία, είναι ο Ζουμπάρεφ Ευγένιος (Φάκ.επέκτασης διδακτηρίου).

To τρίτο θέμα που απασχολεί το σχολείο, στην αρχή της δεκαετίας, είναι το θέμα του οικοπέδου που άρχισε τα τέλη της προηγού-μενης. Κατ' εντολή του Γεν. Επιθεωρητή της Δ' Π. Θεσ/νίκης κ. Γιαννακόπουλου Κων. έχουν συγκεντρωθεί όλα τα απαραίτητα έγγραφα. Αλλά και η Γεν. Επι-θεώρηση Μέσης Εκπαίδευσης Ζ' Π.Θ. και ο Δήμος έχουν έγγραφο (20/1957 Α' Ε.Α.Θ) που λέει ότι η Επιτροπή Απαλλοτρίωσης Θεσ/νίκης, η οποία διαδέχτηκε την Επιτροπή Αποκατάστασης Προ-σφύγων/, ύστερα από αίτηση του Δήμου Αμπ/πων (1754/7-6-56) αναθεώρησε την οριστική διανομή του 1953 και παραχωρούσε το 115τεμ. για ανέγερση γυμνασίου, ως έκταση εκκλησίας που δε χρησι-μοποιήθηκε.

To θέμα παίρνει δημοσιότητα. Ο Επιθεωρητής της Δ' Π.Θ. κ. Νάκος Παν. (που σημειωτέον υπήρξε και δάσκαλος του σχολείου τη δεκαετία του 1930, όπως και ο διευθυντής, και γνωρίζουν ως εκ τούτου καλά το θέμα) ενημερώνει το σχολείο, ότι το θέμα έχει τεθεί από το Υπ.Γεωργίας υπ' όψιν του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Επικοισμού και γι'αυτό πρέπει να "ενεργήσουν τα δέοντα για την ταχυτέρα έκδοση της απόφασης". Η υπόθεση ανατίθεται στον δικηγόρο Ι. Κάππο και επιτέλους το 1964 έρχεται η απόφαση (2529/3-4-64 της Γέν. Δ/νσης Γεωργίας, Δ/νσης Τοπογραφικής) και το θέμα τελειώνει εδώ.

Εδώ θα πρέπει, νομίζουμε, να πούμε ότι ένα Γυμνάσιο στην περιοχή το ήθελαν όλοι, Δήμος, κάτοικοι, μαθητές, δάσκαλοι. Είναι όμως απορίας άξιο γιατί θα έπρεπε να διατεθεί το μεγαλύτερο κομμάτι του σχ. οικοπέδου και δεν προσπάθησαν να βρεθεί άλλος χώρος ενώ συγχρόνως χάθηκαν τόσα χρόνια και χρήματα με τη διαμάχη αυτή;

Επιστρέφουμε όμως στο σχολείο και τη διαδρομή μας. To 1963, ως γνωστόν, φέρνει τη δωρεάν παιδεία. Οι εισφορές για εγγραφές, ελέγχους κτλ. καταργούνται και μοιράζονται δωρεάν βιβλία στους μαθητές που αμέριμνοι και χαρούμενοι για την επέκταση του   σχολείου   τους,     συνεχίζουν τα μαθήματα τους, τις εκδηλώσεις και τις εκδρομές τους. Το σχ. ταμείο έχει έσοδα από δημοτικές, νομαρχιακές, κρατικές επιχορηγήσεις και προαιρετικές εισφορές (Βιβλίο εσόδων - εξόδων 1964).

Από το σχ. έτος 1965-66, διευθύντρια αναλαμβάνει η Πατσά Αικατερίνη, που συνεχίζει τις εργασίες με τη σχ. εφορεία και παραλαμβάνουν το σχολείο (Φακ.επέκτασης σχολείου 24-2-1966). Με την ευκαιρία αλλάζουν τα κουφώματα και του παλαιού κτιρίου, μπαίνει μικροφωνική εγκατάσταση σ'όλες τις αίθουσες και έξω, μπαίνουν γύψινα και κουρτίνες, γάντζοι - κρεμάστρες στους διαδρό-μους, βάθρα στις έδρες και στους πίνακες, κάγκελα στις εσωτερικές σκάλες (Απολ.οικ.έτους 1966) ενώ το γραφείο των δασκάλων και διευθυντή, σημερινός χώρος εποπτικών και κουζίνας, έχουν ήδη μεταφερθεί στον πάνω όροφο.

Δεν είναι όμως έτοιμη η νέα πτέρυγα να λειτουργήσει ακόμη, ενώ ήδη οι μαθητές έχουν φτάσει τους 498 το σχ.έτος   1965-66.   Δεν χωρούν στο παλιό 6/θέσιο σχολείο αν και επιστρατεύονται και οι χώροι του πρώην εστιατορίου - γυμναστηρίου.Τέσσερα τμήματα των μικρών τάξεων μεταφέρο-νται στη σχολή Κατσικόπουλου, λίγο πιο πάνω στη Βενιζέλου και η σχ. εφορεία έχει έξοδα συντήρησης και εκείνου του παραρτήματος (Απολ. 1965-66). Στις γιορτές όμως και εκδηλώσεις, όλα τα παιδιά είναι μαζί στο χώρο του σ ειώνΣχολείο, που ακόμα συστεγάζεται (Πρ.6/66).

Οι εργατικές κατοικίες που κτίζονται πιο πάνω φέρνουν νέους μαθητές στο σχολείο (535 το 1967) ενώ ο Σχολίατρος ει με χολείου. Η σχ. εφορεία ζητά από τη Δ' Γεν. Επιθεώρηση να αποχωρήσει το 3ο Δημ. τους επισκέπτεται σχεδόν ανά μήνα και παρακολουθεί τις επιδημίες (Βιβλ. επισκ. Σχολιάτρου).

Ο σύλλογος γονέων και κηδεμόνων οργανώνεται σε σώμα και κάνει έντονη την   παρουσία   του   στο σχολείο, προσφέροντας οικονομική ενίσχυση για το εποπτικό υλικό, τις εκδηλώσεις του και πολλές φορές προσωπική εργασία .

To σχολείο με τη νέα πτέρυγα, στην αρχή λειτουργεί με θερμάστρες καυσόξυλων και 4 πετρελαίου (Απολ.οικ.έτους 1968). Στο παλιό κτίριο, οι μαθητές συνεχίζουν να μπαίνουν από την πόρτα προς το νηπιαγωγείο. Επόμενοι διευθυντές της   δεκαετίας   είναι οι:     Αρναούτογλου Κυπριανός και Ξαν-θός   Σωτήριος, που συνεχίζουν και αυτοί τις εργασίες. Γκρεμίζεται   ο   εσωτερικός τοίχος   του   παλαιού σχολείου και ενώνονται έτσι οι διάδρομοι.           

Διαμορφώνεται το υπόγειο σε κλιμακοστάσιο, αίθουσα τελετών και 2 μεγάλες αίθουσες (Απολ.οικ.ετών 1969-70).

Στο μεταξύ έχουν αρχίσει οι εργασίες για την κατασκευή υποστέγου, στη θέση της αίθουσας εστιατορίου-γυμναστηρίου και των νέων αφοδευτηρίων με βρύσες δίπλα του, δεξιά (Φάκελος υποστέγου).Η δεκαετία τελειώνει με πλήθος εργασιών, όπως ακριβώς άρχισε.



5.Δεκαετία του 1970

 

Η έναρξη της δεκαετίας αυτής βρίσκει το σχολείο 12/θέσιο και 660 μαθητές. Έχει κεντρική θέρμανση και διαθέτει τις θερμάστρες στους προσκόπους Αμπελοκήπων και στο Δημ. Σχολείο Ωραιοκάστρου (Πρ.20/70). Το 3ο Δημ. Σχολείο έχει αποχωρήσει, συμμετέχει όμως στο πετρέλαιο θέρμανσης, επειδή πολλά παιδιά του παραμένουν εδώ (Απολ. οικ. έτους 1970). Διευθυντές της δεκαετίας είναι οι: Γρηγοριάδης Γεώργιος, Στάμκος Δημήτριος, Τσουρέκας Αθανάσιος, Βακαλέρη Άρτεμις, Ντίνος Αριστοτέλης, Δεσύλλα Ασήμω και Παπανικολάου Χρήστος. Κινητοποιούνται όλοι για τα εγκαίνια της νέας πτέρυγας, για τη διακόσμηση και εξοπλισμό με εποπτικά μέσα του μεγάλου, ωραίου και επιβλητικού σχολείου. Η σχ. εφορεία με πράξη της ευχαριστεί «την "Εθνική κυβέρνηση" και οποιονδήποτε βοήθησε δια την πλήρη αποπεράτωση της νέας πτέρυγας του διδακτηρίου και διευθέτηση του όλου χώρου αυτού εις χώρο πραγματικής μαθήσεως». Και είναι πολύ αυτοί που βοήθησαν: Δήμος     Αμπελοκήπων με συνεχείς επιχορηγήσεις, Σύλλογος Γονέων, Εκκλησιαστικό Συμβούλιο της Ζωοδόχου Πηγής με θρησκευτικές εικόνες, τελωνείο με ραδιομαγνητόφωνο και τηλεόραση, Ανδρεάδης Κων. με κινηματογραφική μηχανή, αδερφοί Ορφανίδη με προσωπική εργασία για την τοποθέτηση όλων των σιδηρουργικών εργασιών και Βασ. Τσιλιάν με 50 ζεύγη παπουτσιών για άπορα παιδιά επί μία δεκαετία (Πρ.3/70). Το εποπτικό υλικό τοποθετείται στην αποθήκη εποπτικών στο βάθος του πάνω ορόφου.

Στο νέο υπόγειο γίνονται εργασίες για την κατασκευή σκηνής στην αίθουσα τελετών και η σχ. εφορεία νοικιάζει τον κινηματογράφο "Άντα" για τον εορτασμό της επετείου της 25ης Μαρτίου (Απολ.οικ.έτους 1970).Σ την αυλή κατασκευάζεται το υπόστεγο και την ίδια χρονιά το σχολείο φιλοξενεί το Δ' Γυμνάσιο θηλέων, που ακόμα ταλαιπωρείται με τη στέγη του και συμμετέχει στο πετρέλαιο θέρμανσης (Βιβ. Εσόδων - Εξόδων 1970-71). Ο σχολίατρος συνεχίζει να επισκέπτεται τα παιδιά και καταγράφει τις ασθένειες στο Νοσολόγιο .

Ο κυριακάτικος εκκλησιαμός των μαθητών είναι υποχρεωτικός, όπως και τις προηγούμενες δεκαετίες. Δίνεται μεγάλη έμφαση στις γυμναστικές επιδείξεις - αθλήματα και στις εθνικές επετείους, στις οποίες έχει προστεθεί και η 21η Απριλίου 1967. Η σχολική ζωή για τους μαθητές και τους δασκάλους συνεχίζεται σύμφωνα με τις επιταγές της εποχής .

To σχ. έτος 1972-73, οι μαθητές φτάνουν τους 726 και το σχολείο γίνεται 15/θέσιο. Χρησιμοποιούνται δε, εκ περιτροπής για τα τμήματα και οι αίθουσες του υπογείου, που έχουν ακόμη υγρασία, ενώ το παλιό έχει εγκαταληφθεί.

Στην περιοχή υπάρχουν 5 σχολεία, είναι ανάγκη όμως να δημιουργηθούν και νέα. Έτσι το 1973 ιδρύεται και στεγάζεται στο σχολείο, στον κάτω όροφο και στο σημερινό του γραφείο το 6ο Δημοτικό σχολείο. Έχει δική του σχ. εφορεία και συμμετέχει στο πετρέλαιο θέρμανσης. Το 1974 παραλαμβάνεται το υπόστεγο - γυμναστήριο και δίπλα του οι βρύσες με τα αφοδευτήρια. Λίγο μετά μπαίνοντας δεξιά στο υπόστεγο στεγάζεται το κυλικείο. Ασφαλτοστρώνεται η αυλή και τακτοποιείται το σκάμμα (Φάκ. Υποστέγου) αφού προηγουμένως έχουν ξεριζωθεί και εκποιηθεί τα περισσότερα δέντρα και όλος ο ανθόκηπος .Οι αυξανόμενες ανάγκες και ο εκσυγχρονισμός, όπως παντού, φέρνουν και στο σχολικό χώρο τα επακόλουθά τους. Πάει η ομορφιά των δέντρων και τα χρώματα των λουλουδιών. Έχουν μείνει μόνο τα πεύκα γύρω στο φράχτη, λίγα καρποφόρα στην άκρη προς τη Βενιζέλου και λίγες λεύκες στην αυλή .Εύκολα όμως παρηγοριόμαστε όλοι, με τα μεγάλα και άνετα κτίρια..

Μαθήματα, γιορτές εκδρομές και εργασίες συνεχίζονται. Στο γραφείο των δασκάλων κατά-σκευάζεται το υαλοστάσιο - εξώστης και το ηλεκτρικό κουδούνι αντικαθιστά το χειροκίνητο (Πρ. 11/75). Στην είσοδο του παλαιού κτιρίου, που δε χρησιμοποιείται, γίνονται εσωτερικές τουαλέτες δασκάλων (Απολ. οικ. έτους 1976) και έρχονται από τον Ο.Σ.Κ τα πρώτα θρανία με σιδερένιο σκελετό(Πρ.παραλαβής 25/76) .

To 1977 φέρνει στο σχολείο και το 10° Δημ.Σχολείο, που λειτουργεί στην ίδια βάρδια με το 6° και στον πάνω όροφο. Στην αρχή του παραχωρείται για γραφείο, το γραφείο του διευθυντή του σχολείου μας, και λίγο αργότερα η αίθουσα εποπτικών, στο βάθος του διαδρόμου.

To 1978 το σχολείο περνάει σε άλλη εκπαιδευτική περιφέρεια και ονομάζεται 1° Δημ. Σχολείο Αμπελοκήπων Ζ' Περιφέρειας Θεσσαλονίκης. Τότε όμως έρχονται και οι σεισμοί. Η αυλή του σχολείου προσφέρεται στους κατοίκους της περιοχής και γεμίζει σκηνές.

To τέλος της δεκαετίας φέρνει το πενθήμερο στο σχολείο. Τέλος το μάθημα του Σαββάτου και ο υποχρεωτικός κυριακάτικος εκκλησιασμός. Τα παιδιά εκκλησιάζονται σε ωράριο σχολείου. Αρχίζει δε να γιορτάζεται η γιορτή του Πολυτεχνείου - 17 Νοεμβρίου 1973, μετά τη μεταπολίτευση.

Και για την εκπαιδευτική ιστορία, όλα αυτά τα χρόνια οι εκπαιδευτικοί δέχονται στο σχολείο τις επισκέψεις του Επιθεωρητή και σπανιότερα του Γεν.Επιθεωρητή και αξιολογούνται .Στο σχολείο υπάρχει το Βιβλίο παρουσίας, όπου υπογράφουν την ώρα προσέλευσής τους .Από το 1976 έως το 1981 στο σχολείο τηρείται το Βιβλίο Υπηρεσιακών Εκθέσεων διδακτικού προσωπικού και ο εκάστοτε διευθυντής αξιολογεί τους εκπαιδευτικούς για τη διοικητική δεξιότητα, ευσυνειδησία, δράση και συμπεριφορά.

 


6.Δεκαετία του 1980

 

Η ανατολή της δεκαετίας φέρνει, στην άκρη της αυλής, το προκατασκευασμένο κτίριο που στεγάζει το 7° Δημ.σχολείο. Πάνε και τα τελευταία καρποφόρα δέντρα.. Οι αλλαγές όμως της δεκαετίας αυτής είναι πολλές, τόσο στην εκπαιδευτική πράξη όσο και στη σχολική ζωή .Καθιερώνεται το μονοτονικό σύστημα, αλλάζουν όλα τα βιβλία και ο τρόπος διδασκαλίας τους. Το "αλφαβητάριον" που τόσα χρόνια μάθαινε τα πρώτα γράμματα στα πρωτάκια γίνεται "Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΟΥ".


Οι βαθμοί αξιολόγησης των μαθητών δίνουν τη θέση τους στους χαρακτηρισμούς, Α, Β, Γ. Καταργούνται οι ποδιές, γιορτάζονται οι εθνικοθρησκευτικές επέτειοι ενώ οι γυμναστικές επιδείξεις γίνονται προαιρετικές. Καταργούνται οι επιθεωρητές και καθιερώνεται ο θεσμός του Σχολικού Συμβούλου. Οι εκπαιδευτικές περιφέρειες γίνονται γραφεία. Το σχολείο ανήκει το 1983 στο 5° Γραφείο και αμέσως τον επόμενο χρόνο, στο 6° Γραφείο Δημ. Εκπ/σης Θεσ/νικης. Από το 1986 ο τίτλος του σχολείου είναι: 1° Δημ. Σχολείο Αμπελοκήπων, 2ου Γραφείου Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Θεσ/νίκης (Φακ. Εισ. Εγγράφων). Οι σύλλογοι γονέων και κηδεμόνων κάνουν εντονότερη την παρουσία τους, συνεργάζονται με τους διευθυντές και υποστηρίζουν οικονομικά τις εκδηλώσεις - δραστηριότητες του σχολείου.


Οι σχ. εφορείες καταργούνται και τη θέση τους παίρνουν οι σχολικές επιτροπές. Το σχολείο ανήκει στη Σχ. Επιτροπή του 1ου Συγκροτήματος Αμπελοκήπων. Ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος ορίζονται από το Δήμο και συμμετέχουν οι διευθυντές των τεσσάρων σχολείων. Ο κάθε διευθυντής θέτει και διεκδικεί λύση των δικών του λειτουργικών προβλημάτων, αλλά όλοι μαζί συνεργάζονται για την καλή λειτουργία και εμφάνιση του σχ. συγκροτήματος. Το παλιό κτίριο του νηπιαγωγείου έχει κατεδαφιστεί, το υπόστεγο μετατρέπεται σε κλειστό γυμναστήριο και παραλαμβάνεται το 1984 (Φακ. γυ-μναστηρίου) και την επόμενη χρονιά λειτουργεί το μικρό, όμορφο, 1ο και 6ο νηπιαγωγείο. Το κυλικείο μεταφέρεται και στεγάζεται στο κτίριο του 7ου Δημ. σχολείου, σημερινή θέση, προσφέροντας έσοδα στη σχ. επιτροπή, όπως και πριν . Στο κτίριο του σχολείου κλείνεται ο μεσότοιχος στην παλιά αίθουσα τελετών, με μόνιμο τοίχο (Απολ. οικ. έτους 1982) και μπαίνουν πλέγματα στα παράθυρα του κάτω ορόφου. Οι καιροί επιβάλλουν και εσωτερικές τουαλέτες μαθητών, που κατασκευάζονται στους 2 ορόφους (Απολ. οικ. έτους 1983)     με   πολλά   όμως προβλήματα αποχέτευσης. Οι 2 αίθουσες του υπογείου αδειάζουν το 1984 από τη Φιλάλκιμο Επιτροπή Αμπελοκήπων στην οποία είχαν παραχωρηθεί το 1972 (Πρ.3/72).

Διευθυντές της δεκαετίας είναι: Παπαθανασίου Αθ., Μαρκό-πουλος Απ., Κωνσταντινίδου Ελευθ., Αραμπατζή Ιουλία, Σωτηράκη Μαρία-Κούλα, Μπακάλης Βασ., Μεταβιτσιάδης Βασ., Παπαϊωάν-νου Κατίνα, Καλτής Αθ.,Ιωαννίδης Τραϊανός, Τέρπου Αμαλία, Κωφίδης Αντ. και Αλεξιάδης Νικόλαος. Από το 1985 οι κατασκευές τελειώνουν και οι διευθυντές με τη σχ. επιτροπή ασχολούνται με τη συντήρηση των υπαρχόντων κτιρίων, που ειδικά για το δικό μας είναι επιβεβλημένη εξαιτίας της παλαιότητάς του.

Η Σχ.Επιτροπή από το 1987 γίνεται 1ηΕνιαία Σχολική Επιτροπή Αμπελοκήπων (1η Ε.Σ.Ε.) και η συντήρηση των κτιρίων περνάει στο Δήμο, συμμετέχει δε και εκπρόσωπος γονέων του κάθε σχολείου(Πρ. 1/87). Αυτή την περίοδο γύρω από το σχολείο υπάρχουν τα προϊόντα του εργοστασίου Φιλίππου (που ήδη έχει αποχωρήσει) σωλήνες, τούβλα, κεραμίδια που αποτελούν εστίες - φωλιές ποντικιών που εισβάλλουν και αναστατώνουν το σχολείο. Οι διευθυντές με τη σχ. επιτροπή διαμαρ-τύρονται στο Δήμο και κάνουν συχνές μυοκτονίες .

To γραφείο των δασκάλων παίρνει μεσα το υαλοστάσιο-εξώστη και ανοίγεται πόρτα προς το γραφείο του διευθυντή που μετατρέπεται σε χώρο   εποπτικών υλικών και κουζίνας. Στο γραφείο υπάρχει ένα καλό αρχείο, λειτουργεί δανειστική βιβλιοθήκη για δύο χρόνια και καθιερώνεται το τμήμα παραδοσιακής ενδυμασίας για τις παρελάσεις. Η οικονομική κατάσταση των γονέων είναι πολύ καλύτερη και οι μαθητές επισκέπτονται με μισθωμένα λεωφορεία το λιμάνι, αεροδρόμιο, ζωολογικό κήπο και κάνουν μακρινές ημερήσιες εκδρομές.

Ο πληθυσμός της περιοχής αυξάνεται υπερβολικά, έχουν ιδρυθεί όλα σχεδόν τα υπόλοιπα σχολεία της περιοχής, η περιοχή γύρω από το σχολείο, με τις παλιές οικοδομές, φαίνεται να έχει ξεπαιδιάσει και η μαθητική δύναμη του σχολείου αρχίζει να μειώνεται. Στο Βιβλίο Πιστοποιητικών Σπουδής εγγράφονται οι τελειόφοιτοι και όχι όλοι οι μαθητές (Β.Π.Σ 1987) .

Η διαδρομή μας είναι πραγματική για μερικούς εκπαιδευτικούς του συγκροτήματος και του σχολείου από το 1985: Μαυράκη Ευαγ., Κόζα Αικ., Παρδάλης Ευάγ., Ζιώγας Ι., Κουρτίδου Χαρ., Πατμά-ζογλου Δ. και Εμμανουηλίδου Στ.

 


7.Δεκαετία του 1990

 

Η τελευταία δεκαετία χαρακτηρίζεται από δραματική μείωση των μαθητών, ιδίως από το 1995 και μετά. Αποφοιτούν κατά μέσο όρο 55 μαθητές. To σχολείο υποβιβάζεται σε 10/θέσιο. Στην αρχή της δεκαετίας έχουμε το γραπτό τριμηνιαίο έλεγχο των μαθητών των μεγάλων τάξεων, για την δια-πίστωση από το δάσκαλο τυχόν κενών της διδαχτικής ύλης. Στο σχολείο υπάρχει έγχρωμη τηλεόραση, βίντεο και φωτοτυπικό μηχάνημα, προσφορά του Δήμου, που αντικατέστησε τον πολύγραφο της δεκαετίας του '70. Νέα μηχανήματα διαφανειών και σλάϊτς, χάρτες και πολλά βιβλία, εγκυκλοπαίδεια και μυθολογία αγοράζονται από τη σχ. επιτροπή ή στέλνονται από τον Ο.Σ.Κ.

Η 1η Ε.Σ.Ε. γίνεται Σχ. Επιτροπή 1ου, 6ου, 7ου, 10ου, Δημ. Σχολείων και 1ου, 6ου, 14ου Νηπιαγωγείων Αμπελοκήπων .

Οι μαθητές με προγραμματισμένες εκπαιδευτικές επισκέψεις, ενημερώνονται για υπηρεσίες, εργοστάσια, δίνεται έμφαση στην περιβαλλοντική εκπαίδευση και κυκλοφοριακή αγωγή. Η ΣΤ' Τάξη κάθε χρόνο κάνει την ημερήσια εκπαιδευτική εκδρομή της. Τα παιδιά συμμετέχουν στις ανιχνεύσεις ταλέντων στους αγώνες που διοργανώνει η Νομαρχιακή, Οργανωτική Επιτροπή (Φακ. Φυσ. Αγωγής) και αργότερα σε αγωνίσματα και αθλοπαιδιές που διοργανώνει ο Δήμος Αμπελοκήπων σε συνεργασία με το Γραφείο Φυσ. Αγωγής. Έχει δε διακρίσεις και κύπελλα. Από το 1993 ιδρύεται Ειδική Τάξη, για παιδιά με μαθησιακά προβλήματα με σχολικό σύμβουλο ειδικής αγωγής της 10ης Περιφέρειας (Πρ. Σ.Δ. για πρόταση ίδρ.3/92), τον κ.Αποστολίδη Αν. Τότε έρχονται και οι εκπαιδευτικοί ειδικοτήτων με οργανική θέση: Μουσικής, Γυμναστικής, Αγγλικών. Στο σχολείο υπάρχει το μεγάλο πρόβλημα της αποχέτευσης στις εσωτερικές τουαλέτες που επιτέλους τελειώνει το 1993 (Πρ. 7/93). Η μεγάλη αίθουσα τελετών του υπογείου, που είναι πλέον παλιά παραχωρείται στο 6ο Σύστημα Αεροπροσκόπων Αμπελοκήπων και ο υπόλοιπος χώρος μετατρέπεται σε νέα αίθουσα εκδηλώσεων, με νέα σκηνή και ξύλινο διαχωριστικό (Πρ. 5/95).

Από τις αρχές της δεκαετίας το γυμναστήριο παραχωρείται σε αθλητικά σωματεία έναντι ενοικίου προς τη σχ. επιτροπή. Το 1995 ο διευθυντής Κωνσταντίνος Κούρτης με την Επιτροπή καταγραφής κινητής και ακίνητης περιουσίας του σχολείου, Ζιώγα Ι., Κόζα Αικ., Παρδάλη Ευάγ. και Αδαμούδη Αλέξ. Παραδίδει τη σχολική περιουσία στο Δήμο (Φάκ. Περιουσίας σχολείου). Το ίδιο έτος το σχολείο ανήκει στο 2ο Γραφείο Β' Δ/νσης Π.Ε. Ν.Θεσ/νίκης. Διευθυντές της δεκαετίας είναι: Αλεξιάδης Νικ., Κούρτης Κων. και Μαυράκη Ευαγγελία, σημερινή διευθύντρια .

Στο σχολείο τοποθετούνται φωτισμός ασφαλείας και νέα επιγραφή προς τη Βενιζέλου με τους τίτλους των σχολείων και νηπιαγωγείων (Πρ. 2/96). Από το 1995 η ΣΤ' τάξη συμμετέχει στη "Συνάντηση μαθητικής δημιουργίας" που διοργανώνει ο Δήμος με θεατρικές και αποχαιρετιστήριες παραστάσεις.

Στο μεταξύ έχει αποχωρήσει το 7ο Δημ. Σχολείο και το ίδιο κτίριο φιλοξενεί το 2ο, που το δικό του κτίριο κατεδαφίστηκε. Στη σχ. επιτροπή μένουν τα 3 σχολεία και τα 2 νηπιαγωγεία που συνεχίζει τη συντήρηση και τον εκσυγχρονισμό των κτιρίων του συγκροτή-


ματος. Επιδιορθώνονται οι στέγες του σχολείου, του νηπιαγωγείου και του γυμναστηρίου, στο οποίο αλλάζει το δάπεδό του και δρομολογείται η θέρμανσή του. Μπαίνουν νέα συστήματα κουρτινών στο σχολείο, αλλάζουν οι πόρτες των αιθουσών και επισκευάζονται τα παράθυρά του. Το παλιό υπόγειο μετατρέπεται σε αποθήκη εποπτικών του 6ου και 10ου Δημ. Σχολείων (Απολ. οικ. Έτους 1998) και ο πίσω χώρος στην αίθουσα εκδηλώσεων (νέο υπόγειο), φιλοξενεί τα τελευταία δύο χρόνια τη δανειστική μας βιβλιοθήκη, που εμπλουτίστηκε με βιβλία από προσφορές μαθητών, συλλόγου γονέων, επιχειρήσεων, από τα παλιά λογοτεχνικά βιβλία του γραφείου και πρόσφατα προστέθηκαν και τα βιβλία από το 10ο Δημ.σχολείο. Νέα θρανία και βιβλιοθήκες έρχονται από τον Ο.Σ.Κ που αντικαθιστούν όλα τα παλιά (Πρωτ.παρ 9/98). Με την ευκαιρία αυτής της «ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ» τακτοποιείται ακόμα περισσότερο το αρχείο, στο οποίο βρέθηκαν έγγραφα που οδήγησαν τη σχολική επιτροπή στην απόφαση (Πρ 3/2000) να προχωρήσει σε αίτηση στο Υπ.Πολιτισμού για χαρακτηρισμό του κτιρίου ως διατηρητέο. Το σκεπτικό της είναι να διεκδικήσει μεγαλύτερα κονδύλια για την πολυδάπανη και συχνή συντήρησή του κτιρίου και αργότερα την ανα-παλαίωσή του .

Η μείωση των μαθητών συνεχίζεται, τα τμήματα είναι προκλητικά μικρά με αποτέλεσμα το σχολείο μας να γίνει 12/θέσιο, με συγχώνευση όμως των δύο άλλων σχολείων.

Μαθήματα, γιορτές, εκδηλώσεις, επισκέψεις και εκδρομές, όπως πάντα συνεχίζονται κανονικά.


 

8.Το Σχολείο σήμερα

 

Σήμερα το Σχολείο μας είναι 6/θέσιο και Ολοήμερο.

Διαθέτει: αίθουσα εστιατορίου,αίθουσα πληροφορικής, νέα αίθουσα θεάτρου,αίθουσα δανειστικής βιβλιοθήκης και προβολών και Τμήμα ΄Ενταξης.

Λειτουργεί στον πάνω όροφο του κτιρίου ενώ στον κάτω όροφο λειτουργεί το 6ο Δημ.Σχολείο.

Πέρσι με τη ριζική, θα έλεγα, ανακαίνιση και τη διαμόρφωση της αυλής, που έγιναν με τη βοήθεια των Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου και της Νομαρχίας και την προσωπική παρέμβαση και πρωτοβουλία του Δημάρχου κ.Λάζαρου Κυρίζογλου,οφείλω να το ομολογήσω, έφθασε το κτίριο να αποτελεί, μπορώ να πω, το στολίδι του Δήμου Αμπελοκήπων.

΄Ενας μαθητής της δεκαετίας του 1930(Β.Βαΐτσης) μας αφιέρωσε το εξής διαχρονικό ποίημα:

                             Σχολειό μου, μακρυά σου κι αν θα φύγω

                             δεμένος πάντα θάμαι μαζί σου στη ζωή

                             κι όρκο πιστό σου δίνω

                             με αγάπη να θυμάμαι

                             αυτά που έχω μάθει που μου δωσες εσύ.


 

Από την πρόταση στην υλοποίηση

 

Με το Πρ. 2/99 Προγραμματισμού των εκδηλώσεων του Σχολείου μας, για το σχ. έτος 1999-2000, ύστερα από πρόταση της Δ/ντριας, αποφασίστηκε από το Σύλλογο Διδασκόντων να παρουσιάσουμε την ιστορία του Σχολείου, με την ευκαιρία των 70 χρόνων από την ίδρυσή του, με τα παιδιά της ΣΤ΄ τάξης.

Για την εργασία-έντυπο, ανατέθηκαν αρμοδιότητες και υλοποιήθηκαν ως εξής:

Συγκέντρωση πληροφοριών από το αρχείο του σχολείου:

Μαυράκη Ευαγγελία και Ζιώγας Ιωάννης.

Οργάνωση συνάντησης παλαιών μαθητών και διασταύρωση ονομάτων με τα Μαθητολόγια: Κόζα Αικατερίνη, βοηθούμενη από όλους τους συναδέλφους.

Συντονισμός των αφηγήσεων των μαθητών: Μαυράκη Ε. και Ζιώγας Ι.

Τεχνική υποστήριξη: Παρδάλης Ευάγγελος

Μαγνητοφώνηση των αφηγήσεων: Γαϊτάνης Αθανάσιος

Συγκέντρωση φωτογραφιών: Εμμανουηλίδου Σταυρούλα.- Μακαβού Βαρβάρα - Αυγουστίδου Βασιλική Βάσιου Παναγιώτα -Παρασκευά Μαρία

Συνεντεύξεις: οι μαθητές της ΣΤ΄ Τάξης

Ιδιωτικές συνεντεύξεις: Μαυράκη Ε.

Προτάσεις ? ιδέες περιεχομένου: Κουρτίδου Χαρίκλεια - Μηλιάδης Μιχάλης- Κόζα Αικατερίνη -Παπαδόπουλος Αθανάσιος

τίτλου εργασίας: Ζιώγας Ιωάννης

1ου εξώφυλλου: Βάσιου Παναγιώτα

επιλογή ποιήματος: Ζιώγας Ιωάννης

Εθελοντική ? ηλεκτρονική πρώτη εκτύπωση

Οι μαθητές του σχολικού συγκροτήματος, στη δεκαετία του 1980,(7ο Δημ. Σχ.)

Δημήτρης και Παναγιώτης Σίσκος

 

                               Σχεδιασμός-συγγραφή: Μαυράκη Ευαγγελία

                             Διεθύντρια 1ου Δημοτικού Σχολείου Αμπελοκήπων

                               Πανταζοπούλου 10 Τ.Κ.56121 τηλ.2310732149

                             Διεύθυνση κατοικίας:Ν.Ζορμπά 26 Καλαμαριά Θεσ/νίκης

                             Τ.Κ.55132 τηλ.:2310441228 κινητό:6972379165

 

ΠΗΓΕΣ

Βιβλίο Δήμου : "Οι Αμπελόκηποι έχουν ιστορία" του Ευάγγελου

Χεκίμογλου - Εκδόσεις Ιανός - 1998.

Αρχείο 1ου Δημοτικού Σχολείου Αμπελοκήπων:

Φάκελος περιουσίας

Φάκελος διδακτηρίου

Φάκελος περίφραξης

Φάκελος επέκτασης διδακτηρίου

Φάκελος υποστέγου

Φάκελος γυμναστηρίου

Βιβλία αποφάσεων σχολικών εφορειών και σχ. επιτροπών

Απολογισμοί οικονομικών ετών

Βιβλία αποφάσεων και πρακτικών συνεδριάσεων Διδ. Προσωπικού

Φάκελος εισερχομένων και εξερχομένων εγγράφων

Βιβλία επισκέψεων σχολιάτρου - Νοσολόγιο

Φάκελος Αξιολόγησης Διδ. Προσωπικού

Διηγήσεις-περιγραφές: μαθητών, ανά δεκαετία και παλαιών

προσκόπων

Φωτογραφίες Σχολείου και μαθητών



[1]Βιβλίο. Ευάγ.Χεκίμογλου, Οι Αμπελόκηποι έχουν ιστορία, Εκδόσεις ΙΑΝΟΣ Δήμος Αμπελοκήπων1998,σ.48

[2] Βιβλίο. Ευάγ.Χεκίμογλου, Οι Αμπελόκηποι έχουν ιστορία, Εκδόσεις ΙΑΝΟΣ Δήμος Αμπελοκήπων1998,σ.36

[3] Σελ.70 του παραπάνω βιβλίου

[4] Βιβλίο. Ευάγ.Χεκίμογλου, Οι Αμπελόκηποι έχουν ιστορία, Εκδόσεις ΙΑΝΟΣ Δήμος Αμπελοκήπων1998,σ.111

[5] Σελ.133

[6] Σελ.111

[7] Μαρτ.Βαίτση Β.

[8]Βιβλίο. Ευάγ.Χεκίμογλου, Οι Αμπελόκηποι έχουν ιστορία, Εκδόσεις ΙΑΝΟΣ Δήμος Αμπελοκήπων1998,σ.158

[9] Βιβλίο. Ευάγ.Χεκίμογλου, Οι Αμπελόκηποι έχουν ιστορία, Εκδόσεις ΙΑΝΟΣ Δήμος Αμπελοκήπων1998,σ.161

[10] Βιβλίο. Ευάγ.Χεκίμογλου, Οι Αμπελόκηποι έχουν ιστορία, Εκδόσεις ΙΑΝΟΣ Δήμος Αμπελοκήπων1998,σ.162,163